Obawa matactwa a stosowanie aresztu tymczasowego
Obawa matactwa oskarżonego (Art. 258 § 1 pkt. 2 k.pk.) wskazuje na możliwość zastosowania tymczasowego aresztowania, gdy zajdzie uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne. Z kolei wobec oskarżonego zagrożonego surową karą pozbawienia wolności (górna granica to minimum 8 lat) lub skazanego na karę pozbawienia wolności wyższą niż 3 lata – obawa utrudniania prawidłowego toku postępowania karnego, która uzasadnia stosowanie środka zapobiegawczego. Może ona wynikać także z faktu surowości grożącej oskarżonemu kary. Ustawodawca pragnie w ten sposób zapobiec ryzyku zaistnienia matactwa procesowego oskarżonego.
Co to jest matactwo?
W języku potocznym matactwo oznacza postępowanie podstępne i nieuczciwe, mające na celu wprowadzenie kogoś w błąd. W języku prawnym oznacza ono z kolei bezprawne utrudnianie zbierania i utrwalania dowodów, polegające m. in. na nakłanianiu innych do składania fałszywych zeznań, niszczeniu bądź ukrywaniu dowodów, a także zacieraniu śladów przestępstwa czy tworzeniu fałszywych dowodów. Wyszczególniono (art. 258 § 1 pkt. 2 k.p.k.) wprost tylko jedną z postaci matactwa (nakłanianie do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień), pozostałe jego formy ujmując w niedookreślony i nie do końca ścisły zwrot: inne bezprawne utrudnianie postępowania karnego, co a priori stwarza ryzyko nadużyć.
Jeżeli chodzi o nakłanianie do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień, to zgodnie z poglądami doktryny, może ono przybrać postać zwykłej perswazji, jak również groźby lub przemocy. O próbie wywierania wpływu na świadka lub oskarżonego może świadczyć także zachowanie konkludentne – tzn. jednoznacznie dające do zrozumienia, by przesłuchiwany złożył zeznania lub wyjaśnienia na jego korzyść. Oczywiście tego typu zachowania muszą być poparte konkretnymi dowodami.
"Z samego faktu znajomości z pokrzywdzonym, czy też odmienności w treści wyjaśnień podejrzanego z treścią zeznań pokrzywdzonego, nie można automatycznie wyprowadzać wniosku co do możliwości podejmowania przez podejrzanego prób wpływania na jego zeznania, tym bardziej, że podejrzany nie przejawiał dotychczas tego rodzaju zachowań."
Sąd Apelacyjny w Katowicach, postanowienie z dnia 11. 02. 2015r. (II AKz 72/15)
Podzielić należy również pogląd, że sam fakt popełnienia przez sprawcę przestępstwa wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami nie może stanowić wystarczającej przesłanki do uznania, że zachodzi uzasadniona obawa, iż będzie nakłaniał do fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne (post. SA w Łodzi z 15 X 1996 r., II AKz 378/96).
 |
Wzór Pisma Procesowego |
| Warunkowe umorzenie postępowania karnego
Ściągnij i wypełnij samodzielnie wniosek przygotowany przez adwokatów naszej kancelarii. ZOBACZ |
|