Kiedy przysługuje mi obrońca z urzędu?
Kodeks postępowania karnego wymienia sytuacje, w których oskarżonemu przysługuje prawo do posiadania obrońcy z urzędu, który to obrońca wyznaczany jest wówczas z listy obrońców.
Sytuacja materialna oskarżonego
Pierwszą tego rodzaju sytuacją jest wykazanie przez oskarżonego, że nie jest on w stanie ponieść kosztów obrony z wyboru bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Podstawą odmowy przez Sąd wyznaczenia obrońcy z urzędu nie może być skorzystanie przez oskarżonego z nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, o których mowa w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2030 oraz z 2018 r. poz. 1467).
Badaniu podlega stan majątkowy oskarżonego w chwili złożenia wniosku o ustanowienie obrońcy z urzędu, a nie hipotetyczne założenie. Wyznaczenie obrońcy z urzędu winno zatem nastąpić zarówno w sytuacji, gdy oskarżony w ogóle nie ma środków na pokrycie kosztów obrony z wyboru, jak i wówczas, gdy posiadane środki są na tyle skromne, że nie pozwalają na pokrycie tych kosztów oraz utrzymanie siebie i swej rodziny na podstawowym poziomie. Nie można przyjmować, że wyznacznikiem tej sytuacji majątkowej jest ukryte źródło dochodów skazanego i jego potencjalne możliwości zarobkowe. Co więcej, na ocenę sytuacji majątkowej podejrzanego/oskarżonego nie powinny mieć wpływu również takie okoliczności, jak: nieskomplikowany charakter sprawy, sytuacja ekonomiczna Skarbu Państwa, czy też fakt nadużywania przez oskarżonego alkoholu.
Obrona obligatoryjna
Oskarżonemu przysługuje również prawo do posiadania obrońcy z urzędu w sytuacji, gdy w przypadku obrony obligatoryjnej nie posiada on obrońcy z wyboru. Obrona obligatoryjna ma miejsce w przypadkach, gdy oskarżony musi mieć obrońcę (tj. postępowanie nie może toczyć się bez udziału obrońcy).
Ma to miejsce w następujących sytuacjach:
– oskarżony nie ukończył 18 lat;
– oskarżony jest głuchy, niemy lub niewidomy;
– zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy zdolność oskarżonego do rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem nie była w czasie popełnienia tego czynu wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona;
– zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy stan zdrowia psychicznego oskarżonego pozwala na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny oraz rozsądny.
![obrońca z urzędu](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/obronca-z-urzedu.jpg)
Okoliczności utrudniające obronę
Oskarżony musi mieć obrońcę również wtedy, gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na inne okoliczności utrudniające obronę. Okoliczności te mają charakter wyłącznie podmiotowy – tzn. dotyczący osoby oskarżonego, a nie charakteru sprawy (np. jej skomplikowanego stanu faktycznego lub prawnego). Okoliczności utrudniające obronę będą zatem wiązały się głównie z nieporadnością oskarżonego, wynikającą np. z jego podeszłego wieku czy trudności w komunikowaniu się, co spowoduje, że oskarżony nie będzie w stanie realizować obrony sam – bez pomocy swojego obrońcy. Ponadto oskarżony musi mieć obrońcę w postępowaniu przed sądem okręgowym, jeżeli zarzucono mu zbrodnię. W takim wypadku udział obrońcy w rozprawie głównej jest obowiązków Obrońca musi również być obecny na rozprawie głównej toczącej się przeciwko żołnierzowi odbywającemu zasadniczą służbę wojskową albo pełniącemu służbę w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego przed wszystkimi sądami wojskowymi.
Obrońca z urzędu
Obrońca z urzędu jest ustanawiany imiennie co do zasady przez prezesa sądu lub referendarza sądowego, a decyzja w tej kwestii zapada w formie zarządzenia. Podkreślenia wymaga również fakt, iż pomiędzy działaniem obrońcy z wyboru oraz obrońcy z urzędu nie może występować różnica w poziomie staranności.
Obrońca zawsze powinien działać bowiem z dołożeniem należytej staranności – bez względu na to, czy jest obrońcą z wyboru, czy z urzędu oraz czy obrona ma charakter obligatoryjny.
Kancelaria Katowice
Skontaktuj się z nami, jeśli potrzebujesz specjalistów z zakresu prawa karnego. Codziennie pomagamy oskarżonym chroniąc ich oraz zapewniając profesjonalną obsługę - kontakt.
![]() |
Wzór Pisma Procesowego |
Odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego
Ściągnij i wypełnij samodzielnie wniosek przygotowany przez adwokatów naszej kancelarii. ZOBACZ |
Pozostałe artykuły tego autora
![Bankowe pozwy o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_49.jpg?1644396256)
Bankowe pozwy o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału
Opublikowano: 2022-02-09
![Czy warto zawrzeć ugodę z bankiem w sprawie frankowej?](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_47.jpg?1634203846)
Czy warto zawrzeć ugodę z bankiem w sprawie frankowej?
2021-10-14
Po
tym, jak pod koniec 2020 roku przewodniczący Komisji Nadzoru
Finansowego polecił bankom, by te dążyły do zawierania z
klientami ugód w sprawach...
Opublikowano: ![Polski Ład – czy warto rozważyć zmianę formy prowadzenia działalności gospodarczej na spółkę z o.o.?](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_46.jpg?1630050141)
Polski Ład – czy warto rozważyć zmianę formy prowadzenia działalności gospodarczej na spółkę z o.o.?
2021-08-27
Polski
Ład to społeczno-gospodarczy plan odbudowy gospodarki państwa po
pandemii. Aktualnie projekt znajduje się na etapie konsultacji
społecznych....
Opublikowano: ![Wyznaczono nowy termin posiedzenia pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w sprawie kredytów](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_45.jpg?1627642629)
Wyznaczono nowy termin posiedzenia pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w sprawie kredytów
2021-07-30
W dniu 2 września 2021 roku Izba Cywilna Sądu Najwyższego w pełnym składzie rozpozna istotne zagadnienia prawne przedstawione przez I Prezes SN, a...
Opublikowano: ![Karnoprawna odpowiedzialność członków zarządu – część III](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_44.jpg?1622033629)
Karnoprawna odpowiedzialność członków zarządu – część III
2021-05-26
Kończąc przegląd
podstaw odpowiedzialności członków zarządu zawartych w Ustawie ...
Opublikowano: ![Karnoprawna odpowiedzialność członków zarządu – część II](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_43.jpg?1613122060)
Karnoprawna odpowiedzialność członków zarządu – część II
2021-02-12
Na podstawie przepisów KK członek zarządu może ponieść odpowiedzialność karną w ...
Opublikowano: ![Karnoprawna odpowiedzialność członków zarządu – część I](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_40.jpg?1602572584)
Karnoprawna odpowiedzialność członków zarządu – część I
2020-10-13
Członkowie
zarządu spółek handlowych niewątpliwie
mogą ponosić odpowiedzialność ...
Opublikowano: ![Mandaty w czasach epidemii – jak się odwołać?](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_38.jpg?1587111610)
Mandaty w czasach epidemii – jak się odwołać?
2020-04-17
Mandaty w czasach epidemii – jak się odwołać?
Opublikowano: ![Areszt tymczasowy – ile może trwać i kiedy się go stosuje?](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_32.jpg?1566105576)
Areszt tymczasowy – ile może trwać i kiedy się go stosuje?
2019-08-18
Tymczasowe aresztowanie należy do najbardziej dotkliwych środków zapobiegawczych...
Opublikowano: ![Kiedy rozwód nie jest dopuszczalny? (cz.3)](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_31.jpg?1563779728)
Kiedy rozwód nie jest dopuszczalny? (cz.3)
2019-07-22
Kończąc przegląd negatywnych przesłanek orzeczenia rozwodu...
Opublikowano: ![Rozwodzimy się! Ale co z dziećmi?](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_29.jpg?1561217514)
Rozwodzimy się! Ale co z dziećmi?
2019-06-22
Rozwód to z pewnością traumatyczne przeżycie nie tylko dla rozwodzących się rodziców...
Opublikowano: ![Kiedy rozwód nie jest dopuszczalny? (cz.2)](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_28.jpg?1560258200)
Kiedy rozwód nie jest dopuszczalny? (cz.2)
2019-06-11
Kontynuując przegląd negatywnych przesłanek...
Opublikowano: ![Kiedy cudzoziemiec musi opuścić kraj?](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_27.jpg?1559706922)
Kiedy cudzoziemiec musi opuścić kraj?
2019-06-05
Przypadki, które uzasadniają wydanie decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca...
Opublikowano: ![Kiedy rozwód nie jest dopuszczalny? (cz. I)](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_26.jpg?1559204090)
Kiedy rozwód nie jest dopuszczalny? (cz. I)
2019-05-30
Z reguły jest tak, iż w przypadku, gdy pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny...
Opublikowano: ![Obawa matactwa a stosowanie aresztu tymczasowego](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_25.jpg?1558010370)
Obawa matactwa a stosowanie aresztu tymczasowego
2019-05-16
Obawa matactwa oskarżonego wskazuje na możliwość...
Opublikowano: ![Co powinieneś wiedzieć o ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_23.jpg?1554994198)
Co powinieneś wiedzieć o ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej
2019-04-11
W momencie zawarcia związku małżeńskiego powstaje pomiędzy małżonkami...
Opublikowano: ![Kiedy przysługuje mi obrońca z urzędu?](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_22.jpg?1554374070)
Kiedy przysługuje mi obrońca z urzędu?
2019-04-04
Sytuacje, w których przysługuje prawo do posiadania obrońcy z urzędu...
Opublikowano: ![Kiedy ustaje wspólność majątkowa małżeńska i jak podzielić majątek wspólny?](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_21.jpg?1553529526)
Kiedy ustaje wspólność majątkowa małżeńska i jak podzielić majątek wspólny?
2019-03-25
Poruszamy kwestię ustania wspólności majątkowej małżeńskiej...
Opublikowano: ![SDE - System Dozoru Elektronicznego](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_20.jpg?1552034750)
SDE - System Dozoru Elektronicznego
2019-03-08
Tytułowy SDE to nic innego niż skrót od systemu dozoru elektronicznego...
Opublikowano: ![Areszt wydobywczy – niewydolność wymiaru sprawiedliwości czy przykra konieczność?](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_17.jpg?1547791420)
Areszt wydobywczy – niewydolność wymiaru sprawiedliwości czy przykra konieczność?
2019-01-18
Kolejny artykuł z zakresu tymczasowego aresztowania...
Opublikowano: ![Rozwód, a może separacja? - najważniejsze różnice](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_15.jpg?1546419648)
Rozwód, a może separacja? - najważniejsze różnice
2018-12-20
Czy znane sa Wam podstawowe różnice w zakresie skutków...
Opublikowano: ![Wiedza adwokatów z zakresu kryminalistyki](https://www.kancelaria-gatner.pl/!data/newsy/news_12.jpg?1540548788)
Wiedza adwokatów z zakresu kryminalistyki
2016-12-12
Wiedza adwokatów z zakresu
kryminalistyki – w świetle własnych badań...
Opublikowano: