Areszt tymczasowy – ile może trwać i kiedy się go stosuje?

Tymczasowe aresztowanie należy do najbardziej dotkliwych środków zapobiegawczych w polskiej procedurze karnej. Z tego też względu powinno być stosowane wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inny środek zapobiegawczy nie będzie wystarczający. Niestety, praktyka polskich sądów w zakresie stosowania tymczasowego aresztowania przedstawia się zupełnie odmiennie. Problem stanowi bowiem nadużywanie tego rodzaju środka zapobiegawczego, a także niejednokrotnie zbyt długi czas jego trwania i niejako automatyczne jego przedłużanie.

Tymczasowe aresztowanie można – zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego - stosować zasadniczo wówczas, gdy – poza tym, że zachodzi potrzeba zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania oraz zebrane w sprawie dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony (lub podejrzany) popełnił przestępstwo - zachodzi uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu lub gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne. Ponadto jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata, potrzeba zastosowania tymczasowego aresztowania w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania może być uzasadniona grożącą oskarżonemu surową karą. Co więcej, areszt tymczasowy można wyjątkowo zastosować także wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.

Otóż w postępowaniu przygotowawczym sąd, stosując tymczasowe aresztowanie, powinien oznaczyć jego termin na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Z tym jednak, że na podstawie kolejnych postanowień sądu czas trwania tymczasowego aresztowania może zostać przedłużony na okres, który łącznie nie może przekroczyć 12 miesięcy. Zasadniczo łączny okres stosowania tymczasowego aresztowania do chwili wydania pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji nie może przekroczyć 2 lat. Możliwe jest jednak dalsze przedłużenie okresu tymczasowego aresztowania przez sąd apelacyjny, w którego okręgu prowadzi się postępowanie w sytuacjach, gdy konieczność taka powstaje w związku z zawieszeniem postępowania karnego, czynnościami zmierzającymi do ustalenia lub potwierdzenia tożsamości oskarżonego, wykonywaniem czynności dowodowych w sprawie o szczególnej zawiłości lub poza granicami kraju, a także celowym przewlekaniem postępowania przez oskarżonego. Z powyższego wynika więc, iż ustawodawca – z uwagi na istniejącą możliwość przedłużania tymczasowego aresztu - nie określił maksymalnego czasu trwania tymczasowego aresztowania.

Warto podkreślić, iż na postanowienie sądu o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, jak również o przedłużeniu tymczasowego aresztowania stronom postępowania przysługuje zażalenie.

Pamiętaj, że czas działa na Twoją niekorzyść. Areszt tymczasowy można skrócić lub się do niego odwołać. W naszej kancelarii w Katowicach oraz Bielsku-Białej adwokaci doświadczeni w sprawach karnym pomagają aresztowanym niemal każdego dnia.

Zapraszamy do skorzystania z naszej pomocy!