Aktualny stan orzecznictwa w sprawach frankowych - stabilizacja i bezpieczeństwo konsumentów

Dlaczego nie warto czekać w kwestii spraw frankowych?

W ciągu ostatnich lat sprawy frankowe przeszły ogromną ewolucję. To, co kiedyś wydawało się skomplikowaną i niepewną batalią z bankiem, dziś stało się postępowaniem opartym na stabilnym, ugruntowanym orzecznictwie – zarówno po stronie polskich sądów, jak i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W praktyce oznacza to, że kredytobiorcy mogą wreszcie podejmować decyzje w oparciu o jasne i przewidywalne reguły.

1. Orzecznictwo jest dziś w pełni ustabilizowane

Po latach dynamicznych zmian linia orzecznicza dotycząca kredytów indeksowanych i denominowanych do CHF osiągnęła dojrzałość. Zarówno polskie sądy powszechne i Sąd Najwyższy, jak i TSUE, konsekwentnie potwierdzają:

• niedozwolony charakter klauzul przeliczeniowych opartych na kursach walut wyznaczanych przez banki,

• nieważność umów, których podstawowe elementy oparto na takich klauzulach,

• brak możliwości utrzymywania umowy poprzez jej „naprawianie” – dotyczy to zastępowania klauzul niedozwolonych m.in. kursem średnim NBP.

Dziś już nie ma wątpliwości, w jakim kierunku podążają sądy – zdecydowana większość spraw kończy się pełną wygraną kredytobiorcy.

2. TSUE dał kredytobiorcom pełne bezpieczeństwo – brak ryzyka ponoszenia kosztów pozwu ze strony banku

Jednym z najważniejszych elementów, który uspokoił tysiące frankowiczów, jest przełomowe stanowisko TSUE (C-746/24) dotyczące kosztów postępowania sądowego zainicjowanego przez bank. Trybunał uznał, że konsument nie może ponosić negatywnych konsekwencji finansowych takiego postępowania – nawet jeśli przegra sprawę, o ile działał w celu ochrony swoich praw wynikających z dyrektywy 93/13.

Co to oznacza w praktyce?

• Banki nie są w stanie skutecznie dochodzić od kredytobiorcy kosztów sądowych, nawet w przypadku niekorzystnego dla kredytobiorcy wyroku.

• Konsument nie ryzykuje finansowo – jego pozycja procesowa jest uprzywilejowana.

• Zasada ta dodatkowo zniechęca banki do podejmowania prób agresywnej taktyki „kontruderzenia” po pozwie ze strony kredytobiorców.

To rozwiązanie, które definitywnie zdejmuje z frankowiczów strach przed ewentualnym „odwetem” banku.

3. Teoria dwóch kondykcji – linia orzecznicza korzystna dla kredytobiorców

Obecnie nie budzi wątpliwości, że w rozliczeniach po unieważnieniu umowy stosuje się teorię dwóch kondykcji. Oznacza to:

• każda strona osobno dochodzi zwrotu świadczeń nienależnych,

• sąd nie może z urzędu potrącić roszczeń banku z roszczeniem kredytobiorcy,

• klient może skutecznie domagać się pełnego zwrotu wszystkich wpłaconych rat, prowizji i opłat wraz z odsetkami za opóźnienie.

To kolejny mocny element przewagi frankowiczów – zasada ta prowadzi do realnych i wysokich korzyści finansowych.

4. Sprawy frankowe trwają dzisiaj znacznie krócej

Szacunkowy czas trwania postępowań spadł dramatycznie w porównaniu z okresem 2018–2023. Wynika to z:

• lepiej przygotowanych sądów,

• wyspecjalizowanych wydziałów,

• jednolitej linii orzeczniczej, która ogranicza konieczność przeprowadzania długotrwałych opinii biegłych.

W wielu sądach w Polsce wyrok w I instancji zapada nawet w 8–14 miesięcy – co jeszcze kilka lat temu było nie do pomyślenia.

5. Kredyt spłacony? To nadal dobry moment na pozew

Jednym z najczęstszych mitów jest przekonanie, że skoro kredyt został w całości spłacony, to szansa na odzyskanie nadpłaty przepadła. Tymczasem jest odwrotnie.

Polskie sądy oraz TSUE zgodnie podkreślają:

• spłacenie kredytu nie zamyka drogi do dochodzenia roszczeń,

• termin przedawnienia biegnie dopiero od momentu, gdy konsument dowiedział się o abuzywności klauzul,

• możliwe jest uzyskanie pełnego zwrotu nadpłaconych rat z odsetkami za opóźnienie.

W praktyce wielu kredytobiorców, którzy dawno uregulowali swój kredyt, może odzyskać nawet kilkadziesiąt lub kilkaset tysięcy złotych.

6. Trwają prace nad „ustawą frankową” – która pogorszyć sytuację frankowiczów

Rząd prowadzi prace nad projektem tzw. ustawy frankowej. W aktualnych propozycjach pojawiają się rozwiązania, które mogą:

• ograniczyć zakres roszczeń kredytobiorców,

• zmniejszyć wysokość możliwych do odzyskania świadczeń,

• wprowadzić mechanizmy ugodowe mniej korzystne niż obecne orzecznictwo.

Choć projekt nie został jeszcze uchwalony, jego kierunek jest sygnałem ostrzegawczym. Jeżeli rozwiązania wejdą w życie, część frankowiczów może utracić możliwość uzyskania pełnego zwrotu wpłat.

Dlatego zwlekanie z pozwem może być ryzykowne.

Podsumowanie

Dzisiejsza sytuacja frankowiczów jest najlepsza w historii:

• orzecznictwo polskie i europejskie jest stabilne i przewidywalne,

• konsumenci są chronieni przed ryzykiem kosztów procesu,

• teoria dwóch kondykcji gwarantuje bardzo korzystne rozliczenia,

• postępowania trwają zdecydowanie krócej,

• nawet spłacony kredyt daje szansę na zwrot nadpłaty.

Jednocześnie projektowana ustawa frankowa może ograniczyć te korzyści w przyszłości. Dlatego osoby, które jeszcze nie zdecydowały się na proces, powinny rozważyć skierowanie sprawy do sądu właśnie teraz – zanim potencjalne zmiany w prawie zmienią zasady gry.

Potrzebujesz pomocy w sprawie frankowej? Zwróć się do Nas!
Poniżej znajdziesz więcej informacji, dlaczego warto wybrać własnie Kancelarię Gatner & Gatner.